Seldensate, een historisch parkbos

Projectteam: Adviesbureau RIET (organisatie), Willem Overmars (historisch onderzoek) Van Donkelaar groenadvies (inventarisaties, rapportage en begeleiding)
Opdrachtgever: Gemeente Sint Michielsgestel
Uitvoering : vrijwillgers o.l.v. Stichting Landschapsbeheer Aadal (SLA)

Het populaire wandelbos waarin de hele buurt wandelt, imkert, padvindert en determineert, was ooit een landgoed met een groot landhuis. Wat nog rest is een geconsolideerde ruïne, een restant van het koetshuis en een prachtig bos vol met oude bomen en rijk aan vogels en vleermuizen. Her en der in het bos staan nog oude heesters, coniferen en een eenzame bamboe als stille getuigen van een 19e-eeuwse tuinaanleg. Wie goed kijkt ziet wellicht nog contouren van een oudere 17e-eeuws gracht- en lanenstelsel. De oude paden en de slingerende vijverpartijen zijn deels overgroeid door spontane bosontwikkeling. Wie weet nog hoe het park er oorspronkelijk heeft uitgezien? En welke resten van het verleden zijn nog aanwezig en verdienen het om in stand gehouden te worden. Het park is per slot een rijksmonument. 

De buurt is erg op het bos gesteld, ‘kom je aan het bos, dan kom je aan ons!’ Een actieve groep vrijwilligers voert regulier onderhoud uit met wat ondersteuning van de huidige eigenaar, de gemeente. Na een voorlichtingsavond met de buurt waarbij veel wantrouwen en gemor te horen was tegen de ‘heren die het allemaal beter weten’, is een breed tuinhistorisch onderzoek opgestart waarbij de lokale vrijwilligers en verenigingen ook hun steentje bijdragen. In het park zijn de vrijwilligers onder deskundige begeleiding  opgeschoten ruigte en uitgezaaide esdoorns gaan verwijderen zodat de monumentale, ooit solitaire bomen weer wat lucht krijgen. De historische verenigingen helpen met historisch onderzoek, de natuurvereniging voert een flora en fauna onderzoek uit. De buurt krijgt voorzichtig weer wat vertrouwen in het hele proces.

Dit proces, omschreven in de Richtlijnen tuinhistorisch onderzoek (URL6001), vormt het uitgangspunt. Met de bevindingen uit het onderzoek, kan een goede waardestelling gemaakt worden voor het park en daarmee een toekomstvisie en beheerplan worden opgesteld. Zichtbaar maken van de historische gelaagdheid, herstel van belangrijke nog aanwezige structuren en verdere ontwikkeling van de waardevolle biodiversiteit zijn hierbij het doel. Samenwerking tussen professionals en vrijwilligers resulteert in een kwalitatief goede uitvoering, kennisoverdracht en een grote mate van betrokkenheid.